TIN BÀI BỘ MÔN - Ngữ văn
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP. ĐÀ NẴNG KIỂM TRA HỌC KÌ II
TRƯỜNG THPT TRẦN PHÚ NĂM HỌC 2017 – 2018
¬ ¬
MÔN NGỮ VĂN, KHỐI 10
Thời gian làm bài: 90 phút
(không kể thời gian phát đề)
Phần I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới:
Chúng ta thường nghĩ rằng cuộc sống của mình sẽ tốt đẹp hơn sau khi việc học hành hoàn tất hay có gia đình, có công việc ổn định. Nhưng khi đã có được những điều ấy rồi, chúng ta lại bị chi phối bởi nhiều mối bận tâm và lo lắng khác nữa. Chúng ta thường không hài lòng khi cuộc sống không như những gì mình mong muốn.
Có mấy ai nhận ra rằng khoảng thời gian hạnh phúc nhất chính là những giây phút hiện tại mà chúng ta đang sống? Cuộc sống vốn chứa đựng nhiều thử thách, khó khăn và nghịch cảnh. Cách thích ứng tốt nhất với cuộc sống này là chấp nhận thực tế và tin vào chính mình. Tự bản thân mỗi chúng ta, trong bất kỳ hoàn cảnh nào, phải biết cảm nhận và tự tìm lấy niềm hạnh phúc cho riêng mình.
Đừng trông đợi một phép màu hay một ai đó sẽ mang hạnh phúc đến cho bạn. Đừng đợi đến khi bạn thật rảnh rỗi hay đến lúc tốt nghiệp ra trường, đừng đợi đến khi kiếm được thật nhiều tiền, thành đạt, có gia đình, hoặc đến khi được nghỉ hưu mới thấy đó là lúc bạn được hạnh phúc.
Đừng đợi đến mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, hay mùa đông rồi mới cảm thấy hạnh phúc. Đừng đợi tia nắng ban mai hay ánh hoàng hôn buông xuống mới nghĩ là hạnh phúc. Đừng đợi đến những chiều thứ bảy, những ngày cuối tuần, ngày nghỉ, ngày sinh nhật hay một ngày đặc biệt nào mới thấy đó là ngày hạnh phúc của bạn. Tại sao không phải lúc này?
Hạnh phúc là một con đường đi, một hành trình. Hãy trân trọng từng khoảnh khắc quý giá trên chuyến hành trình ấy. Hãy dành thời gian quan tâm đến người khác và luôn nhớ rằng, thời gian không chờ đợi một ai! Nhưng chắc chắn không bao giờ là quá muộn – và thời gian là người bạn tốt nhất của bạn, của tất cả mọi người.
Hãy làm việc say mê như thể bạn không còn cơ hội để làm lại một lần nữa.
Hãy yêu chân thành và trọn vẹn như thễ bạn chưa từng đau khổ vì tình yêu.
Bạn hãy đón nhận cuộc sống với tất cả những điều bình dị, tinh khôi nhất của nó, như thể bạn chưa từng trải qua những năm tháng khổ đau, những phút giây tuyệt vọng. Như thể bạn vừa khám phá được ý nghĩa thật sự của tình yêu, và hơn hết là điều bí ẩn giản dị của hạnh phúc.
(Bí ẩn giản dị của hạnh phúc - Dẫn theo Hạt giống tâm hồn)
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính trong văn bản trên. (0.5 điểm)
Câu 2. Xác định và nêu hiệu quả biểu đạt của biện pháp tu từ trong đoạn văn: “Đừng đợi đến mùa xuân, mùa hạ, mùa thu, hay mùa đông rồi mới cảm thấy hạnh phúc. Đừng đợi tia nắng ban mai hay ánh hoàng hôn buông xuống mới nghĩ là hạnh phúc. Đừng đợi đến những chiều thứ bảy, những ngày cuối tuần, ngày nghỉ, ngày sinh nhật hay một ngày đặc biệt nào mới thấy đó là ngày hạnh phúc của bạn”. (1.0 điểm)
Câu 3. Anh (chị) có đồng tình với quan niệm về hạnh phúc của người viết không ? Vì sao?(1.5đ)
Phần II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
Cảm nhận của anh (chị) về đoạn thơ sau:
Cậy em, em có chịu lời,
Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư,
Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kỳ,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.
Ngày xuân em hãy còn dài,
Xót tình máu mủ thay lời nước non.
Chị dù thịt nát xương mòn,
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây.
Chiếc vành với bức tờ mây,
Duyên này thì giữ vật này của chung.
( Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du, Ngữ văn 10, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016)
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP. ĐÀ NẴNG KIỂM TRA HỌC KÌ II
TRƯỜNG THPT TRẦN PHÚ NĂM HỌC 2017 – 2018
¬ ¬
ĐÁP ÁN, THANG ĐIỂM MÔN NGỮ VĂN 10
(Đáp án, thang điểm có 02 trang)
Phần |
Câu |
Nội dung |
Điểm |
I |
ĐỌC HIỂU: |
3,0 |
|
|
1 |
PTBĐ: nghị luận |
0.5 |
2 |
- Biện pháp tu từ: + Điệp cấu trúc/ điệp ngữ: Đừng đợi…mới. - Hiệu quả: Nhấn mạnh sự cần thiết và nhanh chóng nắm bắt cơ hội để tạo ra và tận hưởng hạnh phúc ở mọi thời điểm trong cuộc đời.
|
0.5 0.5
|
|
3 |
- Nêu ra quan điểm: đồng tình hoặc không đồng tình. - Đưa ra lí do thuyết phục về quan điểm của mình. |
0.25 1.25 |
|
II |
LÀM VĂN |
7,0 |
|
|
|
Cảm nhận của anh ( chị) về đoạn thơ sau: …Cậy em, em có chịu lời, Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa. Giữa đường đứt gánh tương tư, Keo loan chắp mối tơ thừa mặc em. Kể từ khi gặp chàng Kim, Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề. Sự đâu sóng gió bất kỳ, Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai. Ngày xuân em hãy còn dài, Xót tình máu mủ thay lời nước non. Chị dù thịt nát xương mòn, Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây. Chiếc vành với bức tờ mây, Duyên này thì giữ vật này của chung. ( Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du, Ngữ văn 10, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2016, tr.104)
|
|
|
|
0,5 |
|
Có đủ các phần mở bài – nêu được vấn đề, thân bài – triển khai được vấn đề, kết bài – đánh giá khái quát được vấn đề. |
|
||
|
0,5 |
||
Cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn và nỗi đau của Kiều khi trao duyên cho Thúy Vân. |
|
||
Hs có thể triển khai bài viết theo mạch ý khác nhau, miễn là hợp lý và thuyết phục. Sau đây là gợi ý : |
5,0 |
||
- Giới thiệu tác giả Nguyễn Du, tác phẩm Truyện Kiều, vị trí và nội dung của đoạn trích. - Cảm nhận về nội dung: + Kiều khéo léo, chân thành khiến Vân không thể chối từ bằng cách mở lời thiết tha và khôn khéo. . Chú ý từ cậy, chịu; hành động: ngồi lên, lạy, thưa. + Kiều thấu hiểu sự thiệt thòi của em: tơ thừa, mặc em + Kiều tâm sự với Thúy Vân về tình yêu sâu nặng với Kim Trọng và thực tế đắng cay. . Chú ý điệp từ: khi. . sóng gió bất kì: hình ảnh ẩn dụ nói đến tai họa bất ngờ ập đến phá tan tất cả. + Kiều thuyết phục Vân bằng lí lẽ: . Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai ->Chị chọn chữ hiếu, hí sinh chữ tình. . Ngày xuân em còn dài-> em còn trẻ. . Xót tình máu mủ-> tình chị em ruột thịt. . Nhắc đến cái chết-> gợi sự thương cảm. ð Với cách nói thống thiết, đầy thương cảm, Kiều đã đưa ra những lí lẽ thuyết phục, vừa có lí, vừa có tình để Thúy Vân nhận lời trao duyên. Lúc này, con người lí trí đã chiến thắng những đau đớn trong tâm hồn. + Kiều trao kỉ vật cho Vân: Có sự mâu thuẫn giữa kí trí và tình cảm. Kiều trao duyên nhưng không muốn trao tình. => Kiều là người con gái khôn ngoan, tinh tế và giàu tình nghĩa. - Nghệ thuật: + Nghệ thuật miêu tả tâm trạng nhân vật. + Sử dụng từ ngữ đắc địa, tinh tế. - Đánh giá: + Đoạn trích thể hiện bi kịch tình yêu và nhân cách cao đẹp của Thúy Kiều đồng thời cho thấy tài năng miêu tả nội tâm nhân vật của Nguyễn Du. + Đoạn trích đã thể hiện tình cảm nhân đạo của đại thi hào Nguyễn Du với thân phận người phụ nữ trong xã hội cũ |
|
||
|
0,5 |
||
Có nhiều cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo; thể hiện được cảm nhận sâu sắc; bày tỏ được quan điểm và thái độ sâu sắc, mới mẻ nhưng không trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. |
|
||
|
0,5 |
||
Đảm bảo các quy tắc về chính tả, từ ngữ, ngữ pháp |
|
||
Điểm toàn bài: 10,0 điểm |