THANH NIÊN TRONG THỜI ĐẠI 4.0

Trước đây, chúng ta đã trải qua 3 cuộc cách mạng công nghiệp: Bắt đầu vào khoảng năm 1784. cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất  là việc sử dụng năng lượng nước, hơi nước và cơ giới hóa sản xuất. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 2 diễn ra từ khoảng năm 1870 đến khi Thế Chiến I nổ ra. Đặc trưng của cuộc cách mạng công nghiệp lần này là việc sử dụng năng lượng điện và sự ra đời của các dây chuyền sản xuất hàng loạt trên quy mô lớn. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai diễn ra khi có sự phát triển của ngành điện, vận tải, hóa học, sản xuất thép, và (đặc biệt) là sản xuất và tiêu dùng hàng loạt. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 xuất hiện vào khoảng từ 1969, với sự ra đời và lan tỏa của công nghệ thông tin (CNTT), sử dụng điện tử và công nghệ thông tin để tự động hóa sản xuất. Cuộc cách mạng này thường được gọi là cuộc cách mạng máy tính hay cách mạng số.

Cách mạng Công nghiệp 4.0 (hay Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư) xuất phát từ khái niệm “Industrie 4.0” trong một báo cáo của chính phủ Đức năm 2013. “Industrie 4.0” kết nối các hệ thống nhúng và cơ sở sản xuất thông minh để tạo ra sự hội tụ kỹ thuật số giữa Công nghiệp, Kinh doanh, chức năng và quy trình bên trong. Cuộc Cách mạng Công nghiệp Thứ tư đang nảy nở từ cuộc cách mạng lần ba, nó kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh học. 

Những yếu tố cốt lõi của Kỹ thuật số trong CMCN 4.0 sẽ là: Trí tuệ nhân tạo (AI), Vạn vật kết nối - Internet of Things (IoT) và dữ liệu lớn (Big Data). Trên lĩnh vực công nghệ sinh học, Cách mạng Công nghiệp 4.0 tập trung vào nghiên cứu để tạo ra những bước nhảy vọt trong Nông nghiệp, Thủy sản, Y dược, chế biến thực phẩm, bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo, hóa học và vật liệu.Với lĩnh vực Vật lý với robot thế hệ mới, máy in 3D, xe tự lái, các vật liệu mới (graphene, skyrmions…) và công nghệ nano.CMCN 4.0 kết nối tự động hóa và trao đổi dữ liệu trong công nghệ sản xuất. Hệ thống mạng vật lí và mạng Internet kết nối vạn vật và điện toán đám mây, sẽ xuất hiện các “Nhà máy số” hay “Nhà máy thông minh”.

Như vậy, cuộc CM4.0 là cuộc cách mạng công nghệ. Hiện Cách mạng Công nghiệp 4.0 đang diễn ra tại các nước phát triển như Mỹ, châu Âu, một phần châu Á. Bên cạnh những cơ hội mới, cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đặt ra cho nhân loại nhiều thách thức phải đối mặt.Việt Nam đang tiến vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 với nhiều cơ hội và thách thức với người trẻ để trở thành công dân toàn cầu trong thời đại này.

Những yếu tố của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã đặt con người trước cuộc cạnh tranh việc làm và chinh phục trí tuệ nhân tạo, robot. Trong thời đại mà CMCN 4.0 đang được nhắc đến thường xuyên, hẳn giới trẻ không thể dửng dưng, làm ngơ bởi cuộc cách mạng này sẽ tạo ra khả năng hàng tỷ người được kết nối thông qua các thiết bị di động vốn sở hữu những tính năng chưa từng có. Để đáp ứng được sự chuyển đổi lớn đó, các bạn trẻ phải tự trang bị kiến thức, kỹ năng cũng như tư duy học tập, cách nghĩ mới cho bản thân.

Về kiến thức, các bạn trẻ nên bắt đầu nghĩ về sự hội tụ đáng kinh ngạc của những đột phá công nghệ mới nổi. Đây là cơ hội rất lớn để trau dồi kiến thức, nhất là những lĩnh vực như trí thông minh nhân tạo, robot, các phương tiện không người lái... Ngoài kiến thức chuyên môn học ở nhà trường, các bạn trẻ cũng cần thiết phải hình thành thói quen đọc sách để tiếp thu kiến thức mới, đặc biệt là các sách ngoại ngữ. Có nhiều phương pháp giáo dục mới như STEM, gắn liền dạy học với thực tiễn.

Ngoài ra, vấn đề thay đổi tư duy về việc học tập cũng cần được quan tâm đúng mực đối với các bạn trẻ. Khi CMCN 4.0 diễn ra sẽ tạo một nền trí thức mới chia sẻ qua những nền tảng như Youtube, Google, Facebook... 

Bản lĩnh và sáng tạo là hai yếu tố chính giới trẻ nhanh chóng hội nhập và thành công trong thời đại 4.0. Muốn vậy, chúng ta cần có các kỹ năng:

-        Có kiến thức tổng hợp, tư duy mở tức là sẵn sàng học hỏi, tiếp thu cái mới, có mục tiêu hành động rõ ràng.

-        Năm chắc các kiến thức nền tảng: Kiến thức chuyên môn, Ngoại ngữ, Công nghệ thông tin.

-        Phát triển kỹ năng mềm, đặc biệt là các kỹ năng giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, sáng tạo, đàm phán, kỹ năng làm việc đồng đội, tự tin, năng động và biết lôi kéo người khác, giao tiếp hiệu quả,…